Çocuklarda Para Yönetimi

Çocuklarda Para Yönetimi

Bu defa ebeveynlere faydası dokunacağını düşündüğüm bir makale paylaşayım dedim. Attila Köksal‘ın Parasal Konularda Yaptığımız Hatalar adlı kitabından çocuklarla ilgili çok faydalı bir bölüm var. Sadece çocuklar için de değil, her yaşta ve ekonomik düzeydeki insanın okuması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü ne yazık ki ülkemizde nasıl kitap okuma oranı düşükse, Ekonomik Okuryazarlık düzeyi de çok düşük. Bu yüzden başlangıç olarak bu kitabı şiddetle tavsiye ederim. Önce Attila Köksal Kimdir kısaca bakalım.

Yatırım Bankacılığı kariyerine Princeton’da Center For International Financial Research Inc.’de başlayan Köksal, sırayla Saudi American Bank, Tacirler Menkul Değerler, İnter Yatırım, İnter Portföy ve Demir Yatırım‘da yöneticilik görevlerinde bulunmuştur.

2002-2020 arası Ünlü Menkul Değerler‘de Genel Müdürlük ve ardından yönetim kurulu üyeliği görevlerini sürdüren Köksal, 2011-2014 yılları arasında Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği‘nde Yönetim kurulu Başkanlığı, çeşitli dönemlerde Borsa İstanbul, VOB A.Ş. ve CFA Yönetim Kurulu üyeliği görevlerinde bulunmuştur.

“Anne babalar olarak çocuklarımızı yetiştirirken yaptığımız hatalar, onların yaşam yaşam boyu sıkıntılar çekmelerine neden olabilir. Şimdi bu HATALARI sıralamaya çalışalım:

Bazı ailelerde parasal konular tabu olarak değerlendirilir ve hiç konuşulmaz. Yaşantıları boyunca parayla uğraşmak zorunda kalacak çocuklarımızı küçük yaşlardan itibaren tasarruf ve birikim yapmak konularında eğitmeliyiz. Onlara bir şey alırken fiyatına değil, aldıkları şeyin değerine bakmayı ve onlara “İstek mi İhtiyaç mı?” kavramını öğretmeliyiz.

Çocuklarımıza paranın tek başına mutluluk getirmeyeceğini ve hayatta paradan çok daha önemli şeyler olduğunu anlatmamız, ancak hayatımız boyunca kontrol etmemiz gereken bir nesne olduğunu da öğretmemiz gerekir.

Çocuklarda Para Yönetimi 2: Ebeveynler olarak bütçe yapmıyor, savurgan davranıyor ve parasal konular hakkında sürekli şikayet ediyorsak, çocuklarımızın da büyüdüklerinde böyle davranacaklarından emin olabiliriz.

Zaman zaman finansal sıkıntı çeksek de çocuklarımızın bundan etkilenmemeleri için çaba göstermeliyiz. Çocuklarımızla, onları fazla tedirgin etmeden, parasal konularda zaman zaman sıkıntılar yaşanabileceği gerçeğini de mutlaka paylaşmalıyız.

Çocuklarda Para Yönetimi 3: Bir çok ailede güncel veya önemli kararlar alınırken çocuklara bilgi verilmez, onların görüşü sorulmaz. İlkokul çağından itibaren önemli finansal kararlar alınırken (ev, araba alımı, beyaz eşya seçimi vb.) çocuklarımızı kademeli olarak bilgilendirmekte büyük fayda vardır.

Alışveriş yaparken çocuklarımıza ürünleri nasıl seçtiğimizi, fiyatları nasıl kıyasladığımızı, indirimlerden nasıl yararlanacaklarını, pazarlama tuzaklarına nasıl düşmeyeceklerini basit bir dille anlatırsak bunlardan önemli dersler çıkaracaklardır.

Çocuklarda Para Yönetimi 4: İlkokul çağından itibaren çocuklarımıza düzenli harçlık vermek onların bütçe yapmayı küçük yaşlarda öğrenmelerine yardımcı olacaktır. Harçlıkların zamanlamasının ve miktarının düzenli olmasına özen gösterirsek, ilerideki yaşamlarında çok ihtiyaç duyacakları finansal planlama kavramını küçük yaşlarda özümseyeceklerdir.

Yeni bir şey almak için (Bilgisayar, iPad, Oyuncak vb.) çocuklarınıza para biriktirmeyi öğretin. Onlara düzenli harçlık verin ve alacakları şeyleri bu harçlıklarından arttırarak almalarını sağlayın. Sonuçta parayı siz veriyor olsanız da çocuğunuz kendi bütçelerini yapmaya başlayacak ve harcarken daha dikkatli olacaktır.

Çocuklarda Para Yönetimi 5: Çocuklarımıza küçük yaşlardan itibaren çok paraya sahip olmanın bir hedef olmadığını ama ihtiyaçlarımızı gidermek için paranın gerekli olduğunu anlatmalıyız. Çocuklar para kazanmak için çalışılması gerektiği ve paranın kolay elde edilmediğini anlamalıdırlar. Bu nedenle çocuklarımıza boş zamanlarında, hafta sonlarında, yaz tatillerinde küçük iş fırsatları yaratarak harçlıklarının yanı sıra kendi gayretleri ile para kazanmalarını sağlamalıyız. Kazandıkları parayı bir banka hesabında değerlendirmeye başlamaları onların birikim ve yatırım konularındaki ilk tecrübeleri olacaktır.

Ebeveynlerin, özellikle çalışan ve çocuklarına fazla zaman ayırmayan anne babaların veya boşanmış çiftlerin yaptıkları en önemli hata budur. Çocuğun ilgisini kazanmak için ona gereğinden fazla harçlık veren, her istediği şeyi almasına izin veren bir ebeveyn çocuğuna istemeden de olsa büyük bir kötülük yapmaktadır. Ailenin maddi durumu ne olursa olsun, çocuklara makul düzeyde ve düzenli harçlık vermek onların parasal konularda disiplinli olmalarını sağlar. Bu konuda zaman zaman büyükanneler ve büyükbabalar da sorumsuz davranabilir, ebeveynlerin onları da kontrol etmeleri gerekir.

Çocuklarda Para Yönetimi 7: Ebeveynler bazen çocuklarının varlıklı ailelerden gelen arkadaşlarından geri kalmamaları gerektiğini düşündükleri için aslında yapmamaları gereken harcamaları yaparlar ve bütçelerini olumsuz etkilerler. Arkadaşlara pahalı hediyeler almak, yüksek masraflı doğum günleri düzenlemek, birlikte pahalı tatillere çıkmak gibi davranışlar bütçesi bunlara uygun olmayan aileler için sürdürülebilir değildir.

Özetle; Çocuklarda Para Yönetimi önemlidir ve onları küçük yaşlardan itibaren parasal konularda bilgilendirelim, onlara örnek olalım, sorumluluk verelim, bütçe, tasarruf ve birikim yapmak konularında tecrübe edinmelerini sağlayalım. Her şeyden önemlisi, onlara paranın hayattaki en önemli şey olmadığını, ancak yaşantımız boyunca disiplinli bir şekilde kontrol etmemiz gereken bir meta olduğunu ve bu kontrolü sağlamak için gerekli olan kavramları öğretmemiz gerekir.

Ailemizle olan finansal ilişkilerimizde yaptığımız diğer hataları kısaca şöyle sıralayabiliriz:

• Finansal konularda anne ve babalarımızdan daha bilgili olmamıza rağmen onlarla bilgilerimizi paylaşmamak, yol göstermemek.
• Emeklilik dönemine hazırlıklı olmayan ebeveynlerimizi bu konuda uyarmamak ve eyleme geçmelerine önayak olmamak.
• Ebeveynlerimizin sağlık sigortalarını düzenli yaptırıp yaptırmadıklarını kontrol etmemek.
• Emeklilik dönemindeki ebeveynlerimizin birikimlerini nasıl değerlendirdiklerini takip etmemek, onlara finansal konulardaki gelişmelerden yararlanmaları yönünde yardımcı olmamak.
• Emeklilik dönemindeki ebeveynlerimizin parasal ihtiyaçları olup olmadığını sorgulamamak.
• Kardeşlerimize finansal konularda yardımcı olmamak, bilgilerimizi, tecrübelerimizi onlarla paylaşmamak.
• Kardeşlerimize, yakın akrabalarımıza geri alabileceğimizi düşünerek borç vermek. Borç vermek ve onlara sıkıntılı dönemlerinde yardımcı olmak yanlış bir davranış değildir. Ama bu paranın ileride kendi ihtiyacınız olmayacak bir para olması gerekir. Bu borcu geri alamayacağınızı hesaplayarak vermelisiniz. Aksi taktirde kendiniz sıkıntıya düşersiniz.
• Kardeşlerimizin, yakın akrabalarımızın aldıkları kredilere veya borçlarına kefil olmak. En tehlikeli hatalardan birisi budur. Kefalet, verildiği anda herhangi bir nakit çıkışı gerektirmeyen bir yükümlülüktür. Bu da kefil olan kişileri rahatlığa sevk eder. Çoğu kişi verdiği kefaletleri hatırlamaz bile. Genelde de bu kefaletler kötü bir zamanda karşınıza ödenmesi gereken bir borç olarak çıkarlar ve tüm planlarınızı altüst ederler. Bu nedenle tanıdıklarınıza kefil olmak yerine, onlara geri alamayacağınızı düşünerek borç verin ya da durumunuz müsait ise maddi yardımda bulunun.

Özetle çocuklarımızın ve yakın aile bireylerimizn parasal konularda bilgilenmeleri ve doğru davranışları sergilemeleri için elimizden geleni yapmalıyız. Aksi taktirde uzun vadede onların parasal sorunları bizim parasal sorunlarımıza dönüşecektir.

Kısa Makaleler (Kısa Ama İşlevsel)

Uzun Makaleler (Uzun Ama Keyifli)

Edebi Dinletiler İçin Youtube Kanalımızı Ziyaret Edebilirsiniz